Anna

Een meisje van zeven jaar

"Anna 7 jaar,  is de enige dochter van vader Herman en moeder Lisa. Anna maakt zich zorgen, want haar moeder Lisa is ernstig ziek. Dan komt de dag waar Anna bang voor is. Haar moeder is overleden. Al snel staat de pastoor in dit katholieke gezin voor de deur. Vol belangstelling luistert deze pastoor naar de verhalen en beleeft de emoties van Anna’s vader Herman. Met z’n tweeën worden oude herinneringen opgehaald en er wordt gesproken over hoe de uitvaart geregeld moet worden.

Niet veel later gaat de deurbel weer. Familie bestaand uit ooms en tantes komen langs en spreken vader Herman bemoedigend toe. Op een stoel zien ze Anna zitten. Wat gaan wij tegen Anna zeggen denkt de familie? En hoe zal de beleving van Anna zijn?, vragen zij zich af. Stel je voor dat wij Anna aanspreken en ze begint te huilen? Dan hebben wij als familie Anna overstuur gemaakt! Nee, dat wil de familie niet op haar geweten hebben. Anna moet het alleen doen met een aai over haar bol.

De volgende dag komen ook de buren langs, en het verhaal herhaalt zich. De buren doen precies hetzelfde als de pastoor en de familieleden. Plotseling gaat de bel en komt er een klein glimlachje op het gezicht van Anna. Het is haar lieveling juf Ingrid die voor de deur staat. Anna doet gauw open. Haar juf kijkt Anna aan en vraagt: “Anna is je vader ook thuis?” De wereld van Anna stort verder in. De juf geeft Anna’s vader een hand. Anna pakt haar pop en loopt naar haar kamer. Op haar kamer begint ze te huilen. Ook Anna heeft verdriet, heel veel zelfs. Anna weet dat ze haar moeder kwijt is, maar ook andere mensen is zij nu kwijtgeraakt."

Als het kind een ouder verliest, betekent dit vaak een dubbel verlies:

• Een kind is op een bepaalde leeftijd zo gebonden aan zijn ouders dat het kind met het verlies van de ouder ook een deel van zichzelf verliest, zoals ouders bij het sterven van hun kind een deel van zichzelf verliezen;
• Het gaat om het verlies van de meest belangrijke relatie;
• Tevens verliest het kind de persoon die hem meestal opvangt in zijn verdriet en die hij het meeste vertrouwd;
• De overblijvende ouder kan zo in beslag genomen worden door het eigen verdriet dat hij of zij geen aandacht meer kan opbrengen voor het verdriet van het kind.

Door het gemis zie je vaak dat kinderen zich afhankelijk gaan opstellen. Ze vragen voortdurend extra individuele aandacht. Ze vertonen als het ware kinderlijk gedrag, dat ze eigenlijk al ontgroeid waren. Dit wordt ook wel regressief gedrag genoemd: terugkeer naar een vroeger ontwikkelingsstadium.

Manu Keirse, klinisch psycholoog   

Manu Keirse is hoogleraar rouwverwerking, klinisch psycholoog, doctor in de geneeskunde en docent aan de faculteit geneeskunde van de Katholieke Universiteit Leuven. Manu Keirse schrijft – speciaal voor Bergje tegen Kanker - hoe je kinderen (en volwassenen) kunt helpen bij verlies en verdriet.

Foto: www.bighdwallpapers.com